Mỹ âm thầm đóng quỹ nộp chậm trong WTO

Mỹ đã âm thầm thanh toán khoản đóng góp quá hạn tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), theo nội dung email mà tờ báo Financial Times tiếp cận được. Thông tin này được hé lộ trong bối cảnh chính quyền Trump thường xuyên chỉ trích WTO.

Tờ báo cho biết chính quyền Tổng thống Donald Trump đã chi trả hơn 25 triệu USD các khoản phí thành viên quá hạn tại WTO, mặc dù trước đó đã có những nhiều lời chỉ trích và trì hoãn việc đóng góp.

8 tháng trước, Mỹ tuyên bố tạm ngừng góp quỹ hàng năm để xem xét lại các khoản đóng góp của nước này tại một loạt tổ chức đa phương, bao gồm cả WTO và Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD). Tính trên tỷ lệ thương mại toàn cầu, Mỹ cần đóng góp 11% ngân sách hàng năm của WTO, tương đương 23,2 triệu franc Thụy Sỹ, tương đương khoảng 25,7 triệu USD, cho năm 2024.

Việc Mỹ không đóng quỹ đúng hạn đã dẫn tới việc WTO áp dụng các "biện pháp hành chính" đối với nước này vào tháng 3 năm nay, khởi đầu cho một loạt các biện pháp xử lý gia tăng đối với các thành viên không thực hiện nghĩa vụ tài chính. Theo Financial Times, thông tin về việc Mỹ đóng quỹ đã được truyền đạt gián tiếp tới nhân viên WTO qua một email, trong đó nói rằng Mỹ không còn bị áp dụng các "biện pháp hành chính" nữa.

Một quan chức của chính quyền ông Trump đã xác nhận việc đóng quỹ nhưng từ chối bình luận thêm hoặc tiết lộ số tiền đã đóng. Trong khi đó, Ban Thư ký WTO từ chối đưa ra bình luận.

Chỉ mới tháng trước, Nhà Trắng chỉ trích WTO là "vô dụng", cáo buộc tổ chức này hỗ trợ Trung Quốc có những hành vi không bình đẳng trong thương mại toàn cầu. Nhưng sau đó, Mỹ đã rút lại tuyên bố này mà không đưa ra lời giải thích nào.

Mỹ vẫn đang làm suy yếu khả năng thực thi các quy tắc thương mại toàn cầu của WTO bằng cách từ chối cung cấp thẩm phán cho tòa trọng tài WTO - cơ chế thực thi chính của tổ chức này. Dù vậy, các nhà ngoại giao cho biết Mỹ vẫn tiếp tục tham gia vào công việc kỹ thuật của WTO ở cấp hành chính.

Các chuyên gia thương mại nhận định rằng quyết định đóng quỹ trong âm thầm của Mỹ có thể chỉ là một chuyển biến nhất thời thay vì một sự thay đổi triệt để trong cách tiếp cận.

Tuy nhiên, CEO George Riddell của công ty tư vấn thương mại Goyder cho rằng các khoản đóng góp của Mỹ sẽ giảm bớt một số áp lực tài chính trước mắt của WTO. Thời gian qua, việc thiếu ngân sách đã khiến tổ chức này phải cắt giảm các hoạt động và hỗ trợ kỹ thuật cho chính phủ các nước đang phát triển.

Ông Riddell cũng lưu ý rằng vị thế của Chính phủ Mỹ đối với WTO vẫn còn phức tạp, khi các thỏa thuận thương mại gần đây giữa chính quyền ông Trump và các nước Đông Nam Á có bao gồm các điều kiện yêu cầu họ ủng hộ các thỏa thuận của WTO. “Chưa chắc các điều kiện đó đồng nghĩa một sự ủng hộ toàn diện của Mỹ đối với WTO, nơi các cuộc thảo luận về cải cách tổ chức vẫn còn căng thẳng trước thềm hội nghị bộ trưởng dự kiến diễn ra vào tháng 3/2026”, ông nói.